KIL DÖNMESİ NEDİR?

Kıl dönmesi yani pilonidal sinüs genellikle saç ve cilt döküntülerinin cilt altında oluşturduğu anormal bir ceptir. Latince kıl anlamına gelen Pilus ve yuva anlamına gelen nidus kelimelerinden türetilmiştir.  Enseden, sırttan dökülen kıllar kuyruk sokumu bölgesinde toplanarak kılın yapısı gereği cilt altına girebilir. Kıllar düz bir boru şeklinde değildir. Üzerinde aynı başaklardaki dikenler gibi tek yönde çıkıntılar vardır. Tirbuşon gibi deri altına giren kıllar cilt altında yuvalanarak cilt rahatsızlığı oluşturmaktadır. Kılın deri içinde yuva yapmasıyla ortaya çıkan kronik enfeksiyon kıl dönmesi olarak tarif edilir.

KIL DÖNMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Enfeksiyon oluşmamışsa kıl dönmesi belirti vermeyebilir. Enfeksiyon gelişen kıl dönmesi belirtileri şunlardır:

• Kıl dönmesinin en sık görülen belirtisi anüsün 3-5 cm yukarısından kalça oluğuna doğru ciltte bir ya da birkaç tane sinüs varlığıdır. Bu sinüsün içerisinde hemen daima serbest kıl, debris ve granülasyon dokusu mevcuttur.
• Akıntı ve kötü koku kronik hastalarında kıl dönmesi belirtisi olarak ön plana çıkar.
• Sinüs ağzının kapandığı durumlarda kıl dönmesi çok ağrılı bir durum olan apseye neden olabilir.
• Derinin kızarması
• Ateş

KIL DÖNMESİ NEDEN OLUR?

Kıl dönmesinin kesin nedeni belli değildir.

Kıl dönmesi için risk faktörleri şunlardır;

• Erkek cinsiyet. Kıl dönmesi erkeklerde kadınlara oranla 4 kat daha fazla görülmektedir.
• Genç yaş. Kıl dönmesi daha çok 20’li yaşlarda ortaya çıkmaktadır.
• Berberlik, köpek bakıcılığı veya koyun kırpıcıları gibi meslekler.
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Uzun süreli oturma gerektiren meslekler
• Aşırı kıllı vücut yapısı
• Sert veya kaba saçlara sahip olmak
• Daha önceden kıl dönmesi rahatsızlığı yaşamak

Bazı bebekler sakral gamze denilen kalça kırışıklığının hemen üzerinde bir girintiyle doğarlar. Sakral gamze enfekte olursa, kıl dönmesi rahatsızlığı olabilir.

Aşırı kilo veya obezitenin kıl dönmesi hastalığında riski artırdığına dair kesin kanıtlar bulunmamaktadır.

KIL DÖNMESİ NASIL ANLAŞILIR?

Genel Cerrah doktorunun yapacağı fiziki muayene ile kıl dönmesi hastalığının teşhisi rahatlıkla konulabilmektedir. Kalça yarığındaki hassasiyet ve kuyruk sokumunda şişlik, apse ve sinüs görünümü kıl dönmesi teşhisi konulabilmesi için yeterlidir.

Enfeksiyon şiddetli ise tanı için kan testleri yapılabilir. Pilonidal kist vakalarında genellikle görüntüleme testlerine gerek yoktur.

KIL DÖNMESİNİN TEDAVİSİ NASILDIR?

Kıl dönmesi tedavisinde amaç;

• Hastanın hastanede az yatması
• Minimum ağrı yaşaması
• Minimum maliyet
• Kısa sürede işe dönüşünün sağlanmasıdır.

Kıl dönmesi tedavisinde altın standart cerrahi tedavidir. Diğer yöntemler cerrahiye alternatif ve tekrarlama oranı yüksek yöntemlerdir.

Cerrahi müdahalenin temel amacı; kıl dönmesi yuvasının tamamen çıkarılması, ameliyat kesi yerinin mümkün olduğunca kalça oluğunu ortasına gelmemesini sağlamaktır. Hastayı ameliyat almadan önce mutlaka enfeksiyonun antibiyotiklerle giderilmesi gerekmektedir

KIL DÖNMESİ AMELİYATI

Kıl dönmesi rahatsızlığında her hastaya uygulayabilecek standart bir cerrahi tedavi yoktur.

• Akut pilonidal sinüs apsesinin(Akut kıl dönmesi) tedavisi acil drenajdır. Çünkü akut kıl dönmesi ciddi enfeksiyon gelişen ağrılı bir durumdur. Apsenin basit drenajı yapılıp daha sonra elektif operasyona hazırlanabilir. Bunun yanında apse kavitesinin üzerindeki cilt kapak şeklinde çıkarılarak yaranın sekonder iyileşmeye bırakılması ile ikincil bir ameliyata gerek kalmadan iyileştirme şansı da yüksektir.
• Kronik pilonidal sinüs(kronik kıl dönmesi) hastalığı tedavisi: Konservatif tedavi seçenekleri denenebilir. Kavite içi fenol, koterizasyon, krioterapi, gümüş nitrat, alkol ile irrite edilerek içerisinin granülasyon dokusu ile dolmasını sağlamaktır. Masrafı azdır. Yara kapanma problemleri yaşanabilir. Nüks %5 kadardır.
• Kistotomi ameliyatı: Sinüs boşluğunun tepe kısmı açılarak yaranın sekonder iyileşmeye bırakıldığı ameliyat çeşididir. Nüksü %5-19 kadardır.
• Primer kapama: Sinüs çıkarılmasından sonra yaranın uç uca dikilmesidir. Nüks oranı %15 dir.
• Kistektomi ve sekonder iyileşme: Kist çıkarıldıktan sonra yaranın açık bırakılarak kapanmasını sağlamaktır 1-2 aylık bir süreçtir ve hemen her gün pansuman gerekmektedir. Nüks oranı %1-6 arasıdır.
• Mikrosinüsektomi: Bu yöntem daha çok küçük sinüsler için tercih edilebilir. Hedef sinüsün kapsülü ile çıkarılıp primer onarılmasıdır. Nüks %15 kadardır.
• Flep yöntemleri: Halk arasında kapalı ameliyat olarak adlandırılan yöntemlerdir. Çıkartılan kist sonrası açılan boşluk uç uca getirilemeyecek kadar geniş ise yan taraflardan doku kaydırılması gerekmektedir. Bu yöntem diğer yöntemlere göre daha üstündür nüks oranları düşüktür. Yara uçlarında gerilik az olduğu için hastaların ağrıları daha azdır ve işe dönüşleri daha çabuktur. Tek dezavantajı ameliyat kesi yerinin biraz daha fazla olmasıdır. Lİmberg flep, rotasyon flebi, Z plasti flebi gibi flepler vardır. Nüks oranları % 0-3 arasındadır.
• Endoskopik pilonidal sinüs tedavisi: Kıl dönmesi ameliyatlarında son kullanılan teknik endoskopik pilonidal sinüs tedavisidir. İnce bir kamera ile kıl dönmesinin oluştuğu bölgeye girilerek lazerden farklı direkt görüş altında sinüs içi termal olarak yakılmaktadır. Ağrısız erken işe dönüş bakımından yeni bir seçenek olarak ön plana çıkmaktadır. Nüks oranları lazere yakındır.

Hastaların ameliyatta yüzükoyun yatar pozisyondadır. Kıl dönmesi ameliyatı lokal anestezi ile yapılacağı gibi, belden uyuşturma denilen spinal veya genel anestezi altında da yapılabilir. Ameliyat öncesi yapılacak anestezi çeşidine; anestezi doktoru, genel cerrah ve hasta beraber karar vermelidir.